Machinefabriek Gebr. Stork & Co.

C.T. Stork ontmoette in een herberg te Borne smid Meyling, voor wiens vakmanschap hij grote bewondering had. In overleg met zijn vader liet hij zijn jongere broer ingenieur Coenraad Craan Stork samen met smid Meyling in Borne een reparatiefabriekje opstarten, waardoor een goede basis aanwezig zou zijn voor een combinatie van theorie en praktijk. Dit speelde zich af in 1859, toen de firma Stork-Meyling & Co werd opgericht.

In 1863 stierf Coenraad aan een ernstige ziekte op vrij jonge leeftijd. C.T. Stork nam de leiding over en reed nu regelmatig tussen Oldenzaal en Borne heen en weer. Hierbij behartigde hij onderweg in Hengelo de belangen van zijn bontweverij de KWF. In 1865 trad smid Meyling terug uit het bedrijf, aangezien hij de Hengelose compagnons al te voortvarend vond.. De firma Stork-Meyling werd ontbonden.

Aangezien Hengelo inmiddels een spoorwegknooppunt van betekenis was geworden en verwacht werd dat deze plaats een goede toekomst tegemoet ging, werd besloten da fabriek naar Hengelo over te brengen. Als locatie koos men een terrein direct achter het station. Op 4 september 1868 werd de machinefabriek in Hengelo geopend. Het gehele machinepark wekte rechtmatige bewondering. In de fabriek waren in eigen beheer gebouwde draaierij, een goed ingerichte gieterij en een eveneens goed geoutilleerde smederij opgenomen. Korte tijd later werd een grote uitbreiding gerealiseerd. Een nieuwe machinekamer voor de gieterij en smederij zag het daglicht. Ook een modelmakerij behoorde tot de uitbreiding, waarbij in 1879 een brandvrije modellenbewaarplaats werd gebouwd. Veel machines werden in die tijd gebouwd voor de suikerindustrie op Java. Op 4 september 1893 vierde Machinefabriek Stork haar 25-jarig bestaan. In het voorjaar van 1895 was de gezondheid van C.T.Stork ernstig aangetast. Na een kortstondige ziekte overleed hij op 19 juli van dat jaar.

In 1916 werd de bedrijfsbrandweer van machinefabriek Gebr. Stork & Co opgericht. Het korps bestond uiteraard uit werknemers van het bedrijf, dat toen ruim 2000 werknemers had. De bedrijfsbrandweer had toen de beschikking over twee 2-wielige bluswagentjes, voorzien van waterpompen, welke in eigen beheer gefabriceerd waren. Naast het blusmaterieel in de beide brandspuithuisjes waren er verspreid over het terrein meerdere kastjes met verbreekbare ruiten, waarin blusmateriaal lag. In totaal 1720 mtr hennepslang, 11 opzetstukken en 32 straalpijpen. In totaal waren er 27 brandkranen op het fabrieksterrein geplaatst. ’s Nachts werden zij door een rode lantaarn verlicht. Ook werd er een alarminstallatie op het terrein aangebracht. Op de lifttoren van het kantoorgebouw was een sirene geplaatst, waarbij in de portiersloge op een paneel men kon zien welke brandmelder actief was. In het oogpunt van brandpreventie waren op de hooizolder van de paardenstal en in de modelmakerij (in 1998/1999 verbouwd tot de huidige brandweerkazerne) een sprinklerinstallatie aangebracht. De brandbel aan de buitengevel van de modelmakerij doet nu dienst als bel in de kantine van de kazerne.

In 1917 en 1918 werden belangrijke nieuwbouw en verbouwingen verricht. Een van deze nieuw panden was de modelmakerij aan de Lansinkesweg, welke na een ingrijpende verbouwing in 2000 ingebruiksgenomen werd als nieuwe brandweerkazerne. Hierbij hoorde ook de bouw van de Wilhelminaschool aan de Industriestraat, het huidige nieuwe onderkomen van het industriemuseum het HEIM.

Uiteraard ontkwam ook Stork niet aan het oorlogsgeweld. Hierbij werd het korps, vaak in samenwerking met andere bedrijfsbrandweerkorpsen en de gemeentelijke brandweer, intensief en onder gevaarlijke omstandigheden ingezet. Op 9 maart 1978 had een grote brand plaats bij Stork de Laval aan de Industriestraat. Na een eerste bluspoging door de bedrijfsbrandweer werd al snel de gemeentelijke brandweer ingeschakeld. Vaak werd door het korps deelgenomen aan onderlinge brandweerwedstrijden, waarbij ook de jeugdbrandweer zich niet onbetuigd liet. In 1979 en 1981 werd resp. een nieuwe motorspuit en personeelsbusje aangeschaft. Momenteel wordt een van de brandweerwagens, de Ford Thames 800, door onze stichting in ere gehouden. Na een uitgebreide renovatie wordt de auto met motorspuit bij verschillende activiteiten ingezet. Zie hiervoor elders op onze website.

Op 31 december 1996 werd het brandweerkorps opgeheven.